اهمیت کاهش مصرف نمک

بسیج ملی کاهش مصرف نمک 

دفتر بهبود تغذیه جامعه

دفترسلامت و تندرستی

زمستان 1393      

تعریف:

نمک اصطلاحی است عام که معمولا به کلرید سدیم اطلاق می شود، نمک طعام محصولی است متبلور، شورمزه و بدون بو که عمدتا از کلرید سدیم تشکیل شده است. کلرید سدیم به صورت بلورهای سفید رنگ مکعبی شکل با دانه های بسیار ریز در طبیعت وجود دارد. نمک حدودا به میزان 5-3 گرم در روز (نصف قاشق مرباخوری) مورد نیاز است.

مصرف نمک در ایران:

مصرف نمک در ایران بسیار بالاست و سرانه مصرف آن حدود 5/4 کیلوگرم در سال می‌باشد. طبق برآوردها، میانگین مصرف روزانه نمک در کشورمان حدود 10 تا 15 گرم، یعنی 3-2 برابر استاندارد جهانی (کمتر از 5 گرم در روز) است.

ما تقریبا دو برابر استانداردهای جهانی غذایمان را شور می‌کنیم!

v   نمک؛ عامل افزایش فشار خون

مصرف زیاد نمک یکـی از مهم ترین عوامل خطر در بروز بیماری های قلبـی - عروقـی و پـرفشاری خون است.

آمارها نشان می دهند که از هر 380000 مورد مرگ و میر در کشور، 135000 مورد آن ناشی از بیماری های قلبی و عروقی هستند.

تحقیقات نشان می دهند که شیوع فشار خون بالا در کشورهایی که دریافت بالای نمک دارند بیشتر است و هر قدر میزان نمک مصرفی روزانه در جوامع کمتر باشد، به همان نسبت شیوع پرفشاری خون کاهش می‌یابد.

·         سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که میزان مصرف سدیم در بالغین باید کمتر از 2300میلی گرم در روز (معادل حدود 5 گرم نمک)باشد.

·         کاهش مصرف نمک تنها به بزرگسالان توصیه نمی‌شود. با توجه به اینکه ذائقه هر فرد از دوران کودکی شکل می‌گیرد، تلاش خانواده در جهت ذائقه سازی سالم در کودکان از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

·         ذائقه کودکان را از اوایل زندگی به غذای کم نمک عادت دهید.

·         به غذای کودک زیر یکسال نمک اضافه نکنید تا ذائقه او به غذاهای شور عادت نکند.

·         در افرادی که در زندگی خود غذاهای شور و پرنمک مصرف کرده‌اند، شانس بالارفتن فشار خون بیشتر است.

·         برخی محصولات غذایی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر، پیتزا، کنسروها و خیارشـور، و نیز تنقلات شـور مانند چیپس، انواع فرآورده‌های غلات حجیم شده و انواع سس‌ها، حاوی مقادیر زیادی نمک هستند.

بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهند درصورتی که افراد تنها 3 گرم از مصرف روزانه نمک خود را کاهش دهند، بیماری‌های قلبی عروقی حدود 50 درصد کاهش خواهند یافت.

v   نمک؛ مانعی بزرگ برای داشتن اسکلت محکم!

·       حدود نیمی از زنان مسن‌تر از 45 سال و 90 درصد زنان مسن‌تر از 75 سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند.

·       یکی از دلایل پوکی استخوان مصرف زیاد نمک است.

·       کاهش تراکم توده‌ی استخوان ناشی از دریافت زیاد نمک، در زنان یائسه بیشتر از سایر زنان است.

·       مردان مسن نیز به پوکی استخوان مبتلا می شوند که البته میزان ابتلای آنان کمتر از زنان است.

·       به طور تقریبی از هر سه زن یک نفر و از هر دوازده مرد یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می‌شود.

·       پـوکی استخوان با کم شدن توده‌ی استخوان و نابـودی ساختمان بافت استخوان همراه است و به شکستگی استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی لگن، ستون فقرات و مچ دست منجر می شود.

·       در پوکی استخوان، استخوان ضعیف می‌‌شود و با کوچک‌ترین ضربه‌ای دچار شکستگی می‌گردد.

·       پوکی استخوان باعث کاهش کیفیت زندگی و برای برخی باعث معلولیت دائمی می‌شود.

·       از دست دادن استخوان ها به طور خاموش و بی سر و صدا اتفاق می افتد و اغلب هیچ علامتی تا زمان رخ دادن شکستگی وجود ندارد.

·       دریافت زیاد نمک و سدیم و مصرف غذا و تنقلات شور و پرنمک سبب کاهش بازجذب کلسیم از کلیه شده و دفع ادارای آن را افزایش می‌دهد که خود عامل مهمی در کاهش تراکم استخوانی و پوکی استخوان است.

مصرف بیش از 5 گرم نمک در روز اثر مهمی بر کاهش تراکم استخوان دارد.