صوت با ارتعاش ایجاد می شود
(عکس آقای الکساندر گراهام بل مخترع تلفن)
اطلاعات مهم
صوت ، به وسیله ی اشیایی که در حال ارتعاش هستند ایجاد می شود . ارتعاش ، حرکت سریع آهنگ دار به سمت جلو و عقب است .اشیا را با روش های زیر می توان مرتعش کرد :
• ضربه زدن به آن ها
• کشیدن آن ها
• مالیدن آن ها
• عبور دادن هوا از میان آن ها .....
ارتعاشات صوتی را ، حتی در مجاورت چیزی که در حال ارتعاش است ، می توان ایجاد کرد .آیا شنیده اید که در آشپزخانه به علت عبور هواپیما بشقاب ها تکان می خورند ؟ این ارتعاش را ارتعاش مجاورتی می نامند .
ارتعاش صوتی موزون ، امواج صوتی ایجاد می کند .امواج صوتی به هر سمتی حرکت می کنند .درست مثل امواجی که با انداختن سنگ درون استخر به هر سو پراکنده می شوند .شیئی مرتعش سبب می شود که مولکول های مجاور آن در هوا مرتعش شود .این ارتعاش ، از یک مولکول به مولکول دیگر انتقال می یابد .
ایجاد صوت
فعالیت کلاسی
مواد لازم
• دیاپازن
• کاغذ
• مقوا
• فنجان پلاستیکی
• پارچه
بخش 1 .به هر دو نفر دانش آموز ، مجموعه ای از این مواد به علاوه یک کپی از ورقه ای یادداشت ( پایین صفحه ) بدهید.هنگامی که فعالیت ها را انجام دادند ، درباره ی آن چه که شنیده اند یا دیده اند بحث کنند .ببینند آیا می توانند عامل تولید آن صداها را تشخیص و شرح دهند ؟
بخش 2 0 یک دیاپازن را برای تفهیم موضوع تولید صدا در اثر ارتعاش به کار ببرید .
نشان دهید که یک دیاپازن چگونه کار می کند .اجازه دهید ارتعاش یک دیاپازن را با نوک انگشتان خود احساس کنند و بشنوند .دیاپازن را روی اجسام بگذارید تا ارتعاش منتقل شده به هر جسم را بشنوند و با گوش کردن ، چگونگی ارتعاش اجسام با کیفیت یکسان را تشخیص دهند .
تأکید کنید که تمام صوت ها از ارتعاش تولید می شوند . اصوات دیگری را تصور و ایجاد کنید ( صدای ماشین ، کف زدن ، صدای چیزهایی که می افتند ،صدای بال زدن یک حشره ، صدای آلات گوناگون موسیقی ) از دانش اموزان بخواهید تا معین کنند که عامل تولید صدا چیست ؛ برای مثال :
در مورد یک حشره : بال هایش به ارتعاش در می آید .
در یک قره نی :زبانه ی نی به ارتعاش در می آید .
در یک شیپور : لبه های آن به ارتعاش درمی آید .
ورقه ی یادداشت دانش آموز
نام .............
تاریخ ................
موادّ لازم : نوار لاستیکی و فنجان پلاستیکی
هنگامی که به آن دست می زنید ، چه می شنوید ؟
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
موادّ لازم : خط کش و میز
کلمات کلیدی:
